Waarom altijd 'bio is niet beter'. Kijk naar het hele verhaal!

Ik word er zo moe van. Komt HP de Tijd weer met een groot artikel waarin deskundigen vertellen waarom biologisch voedsel niet per se duurzamer, gezonder en lekkerder is. Quote: ‘Wel zijn er voordelen voor bodemkwaliteit en dierenwelzijn’. Natuurlijk is bio niet altijd beter. Maar lees onderstaand artikel en zie hoe elk verhaal twee kanten heeft. Bovendien ben ik benieuwd: hoe denk jij over bio?

Ook interessant: de bewezen voordelen van biologisch

De discussie gaat met name weer eens over het duurzaamheidsverhaal. Over gezonder mag je sowieso vrijwel niets zeggen, want voor je het weet claim je iets dat niet wetenschappelijk bewezen is. Lekkerder vind ik sowieso ter discussie staan, want over smaak valt niet te twisten.

Bio draait om onderbuikgevoelens en irrationeel denken

Waarom bio niet altijd beter is wordt verklaard door de Belgische milieuactivist Stijn Bruers, ooit passievol biologisch eter maar inmiddels 180 graden omgedraaid. Volgens hem draait biologisch allemaal om ‘onderbuikgevoelens en irrationele denkbeelden’. Wetenschappelijk onderzoek deed hem de ogen openen. Volgens hem geloven we de wetenschap als het gaat om klimaatverandering, maar bij GMO doen we dat ineens niet meer. Bekijk ik dit bij mijzelf, dan is dat gedeeltelijk waar. Ik probeer altijd twee kanten van een verhaal te zien en formuleer daarop mijn mening, zoals je in de reacties bij dit artikel over GMO ook kunt lezen.

Moet Nederland de wereld voeden?

Eigenlijk komt de discussie weer op hetzelfde neer, zoals al zo vaak geschreven is: biologisch kost veel meer land en vanwege minder effectieve (natuurlijke!) bestrijdingsmiddelen is de opbrengst kleiner. Dan krijg je het cirkeltje van minder voedsel, meer grond, extra mest (voor bodemvruchtbaarheid), meer dieren (voor de mest), dus nog meer grond (koeien lopen buiten) en nog meer grond voor de teelt van het voer. Biokoeien leven langer dus nog meer voer en land en ga zo maar door. Plus het feit dat biokoeien buiten het verse gras eten en scheten (methaanuitstoot). Het kan zijn dat biovoer uit het buitenland komt (ontbossing). Vanwege de ontbossing eindigt Bruers zijn betoog met de verklaring dat er veel minder natuurgebieden kunnen zijn als iedereen biologisch zou gaan eten. Uitgerekend zou het stuk grond dat nodig is voor biologische wereldlandbouw net zo groot zijn als het Amazonegebied. Daarnaast wijst hij nog even op het feit dat het natuurlijke kopersulfaat dat veel bio aardappeltelers gebruiken ‘tien keer giftiger is dan synthetische middelen tegen schimmel’.

De biodiversiteit op een biologische akker staat nooit in enige verhouding tot de biodiversiteit in de echte natuur. Nee, dat klopt. Aan de andere kant is er bij mono-cultuur helemaal geen biodiversiteit. Alles heeft twee kanten.

Vruchtbare aarde in de toekomst

Een tegengeluid komt van Bionext, de belangenvereniging van biologische boeren, producenten en winkels. Zij wijst op het feit dat biologische boeren ervoor zorgen dat de grond ook in de toekomst vruchtbaar blijft. Bewezen is dat bij intensieve gangbare landbouw de grond uitgeput raakt en niet meer bruikbaar is. Om nieuwe vruchtbare gronden te vinden, moet bos worden gekapt. Een onlangs verschenen rapport laat zien dat ‘de toekomst van de bodemvruchtbaarheid rampzalig is’. Zo blijkt de vruchtbare grond in Flevoland, altijd de meest vruchtbare landbouwgrond in Nederland, hard te zijn teruggelopen. Waar halen jouw en mijn kinderen dan hun voedsel vandaan in de toekomst?

Kijk naar het hele verhaal

Dat koper voorbeeld blijkt helaas altijd te worden gebruikt (net zoals bij E-nummers citroenzuur). Daarvoor heeft Bionext onlangs een convenant getekend met de hele biologische keten. Daarin staat dat in 2020 alleen nog aardappelrassen gebruiken mogen worden die resistent zijn tegen de aardappelziekte. Daarbij is geen koper meer nodig. Kijk je naar het hele plaatje, dan zoeken biologische boeren de oplossing in het telen van sterkere gewassen die er iets anders uitzien. Gangbare boeren vinden dat riskant want die aardappel verkoopt wellicht niet in de supermarkt. Zij zien de oplossing liever in chemische middelen om de aardappelziekte te bestrijden. Wat is dan beter?

De kip of het ei

Bionext beaamt dat de uitstoot van één biologisch gehouden kip soms hoger is dan van een kip die in een kooi zit. Ook dit verhaal heeft twee kanten. Want de problemen zijn heel groot als je kijkt naar de totale uitstoot van een gangbaar pluimveebedrijf. Bij een biokippenboer lopen minder kippen op meer ruimte, ook buiten. De Nederlandse bioveeteelt heeft veel minder beesten en dus een lagere milieubelasting. En ja, er is meer grond nodig voor minder productie, maar moeten wij vanuit Nederland de hele wereld voeden? Is het logisch dat wij vlees voor China produceren en met een mestoverschot blijven zitten? Mijn keuze voor biologisch is dat deze vorm van landbouw als uitgangspunt heeft dat je zo dichtbij mogelijk produceert, op een zo milieuvriendelijke manier zonder de omgeving te belasten.

Wat laten we na voor onze kinderen?

Zoals ik al eerder schreef: bestrijdingsmiddelen en mestoverschotten vervuilen het grondwater op een zeer ernstige manier. Als belastingbetaler draai jij voor de kosten op. Waarom wetenschappers nog steeds niet weten of biologisch nu wel of niet gezonder is, heeft te maken met de onduidelijkheid. Met de twee kanten van het verhaal. Wat is duurzamer? Wanneer is iets gezonder? En wie bepaalt of iets lekkerder is of niet? Waar de deskundigen in het verhaal het wel over eens zijn is dat bioboeren voorlopers zijn in het verbeteren van de bodemkwaliteit. Je ziet dat de gangbare wereld hen volgt zodra bekend is dat dit hun opbrengst (profit) niet in gevaar brengt. Een bioboer steekt heel veel tijd in het zo goed mogelijk omgaan met de aarde (planet). Als het om dierenwelzijn gaat scoren ze ook echt veel hoger. Bruers koopt daarom wel biologisch vlees. Heeft deze mijnheer erover nagedacht dat zuivel ook van dieren afkomstig is? En het eitje dat hij zondags bij het ontbijt tikt? En de producten die hij eet waarin boter en zuivel verwerkt zijn?

Kies voor kwaliteitsbio

Bruers zegt ook enkele dingen over de biologische veeteelt die ik niet kan plaatsen. Ik heb diverse bioboeren ontmoet en hun werkwijze gezien. Laatst nog was ik bij een bio varkensboer die zijn zeug over haar bol aaide toen die net 12 gezonde biggen had geworpen (in plaats van een onnatuurlijke hoog aantal bij gangbaar waar de zeug niet eens genoeg tepels voor heeft). Heeft Bruers ook een aantal bio boeren ontmoet? Ja, we moeten met z’n allen minder vlees eten. Maar sowieso veel minder eten. En veel gevarieerder. Dan krijgen we voldoende vitamines en mineralen binnen omdat in elk voedingsproduct weer een andere, goede stof zit. En zo voorkomen we mono-cultuur waar gronden van verarmen. Ik kies daarbij voor kwaliteitsbio van boeren die dierenwelzijn hoog in het vaandel hebben staan en niet als eerste Profit maar Planet voor ogen hebben. Omdat ze weten dat ze daarmee ook op de langere termijn Profit hebben. Niet alleen in hun portemonnee, ook voor hun kleinkinderen en diens kinderen in de toekomst (People).

Ik ben benieuwd, kies jij voor bio?

Uitleg over de keurmerken

Volg ons op social media