Gelukkig is er eindelijk bewijs dat biologisch de wereld wel kan voeden (in elk geval vergelijkbaar is met gangbaar). Onderzoek over een periode van 13 jaar op de Brabantse proefboerderij Vredepeel wijst dit uit. Bijkomend voordeel is dat biologische landbouw natuurlijk veel milieu- en gezondheidsvoordelen oplevert. En voor een ‘better future’ is dat van wezenlijk belang.
Ook interessant: Blog Sigrid; op de barricade voor biologisch en biodynamisch
- Tekst gaat door onder de foto
Terwijl in het onderzoek de opbrengst van de biologische teelt vrijwel gelijk was aan die van gangbare, werd er:
- Minder stikstof gebruikt.
- De productie bij biologisch bleek gelijkmatiger
- De bodemstructuur was beter
- En het organische stofgehalte bleef hoger.
- De uitspoeling van nitraat naar het grondwater was lager
- En de ontwikkeling van het bodemleven stabieler.
Klinkt dit allemaal heel technisch? Hieronder probeer ik het je uit te leggen waarom dit zo belangrijk is. Uiteindelijk komt alles terug bij de basis: een vruchtbare, gezonde bodem.
Biologische landbouw leidt tot 50% minder nitraatuitspoeling
Nitraatuitspoeling belast het milieu. Het ontstaat wanneer overtollig minerale stikstof (hoofdzakelijk bestaand uit nitraat) vanuit de grond naar het grondwater gaat. Stikstof wordt voor het grootste deel door planten opgenomen als voeding, een gedeelte wordt door micro-organismen in de bodem vastgelegd en een klein deel blijft los in de bodem. Bij een te groot aanbod van stikstof, meestal na overmatige bemesting, is het aandeel dat in de grond achterblijft groter. Bij nitraatuitspoeling is een juiste bemesting dus van belang. Daarbij zijn meerdere zaken van invloed: de hoeveelheid minerale stikstof die al in de bodem aanwezig is, de mate van mineralisatie van de stikstof, de ontwikkeling van het gewas en de weersomstandigheden. De conditie van de grond is heel belangrijk. Heeft de bodem een laag vochthoudend vermogen en is er hevige regenval, dan wordt het overgebleven nitraat makkelijker uit de grond gespoeld.
Tip: 100% biologische maaltijdzak aan huis bezorgd? Kies Ekomenu, nu met 25% korting
Biologische landbouw leidt tot meer organische stof
De conditie van de grond is bepalend voor de hoeveelheid reststikstof (en dus nitraatuitspoeling) die achterblijft. Hierbij is de hoeveelheid organische stof in de bodem (humus) weer van belang. De WUR (Wageningen University & Research) bericht dat daling van humus al decennia lang hoog op de agenda van landbouw, beleid en onderzoek staat. Want voor de bodemvruchtbaarheid, -structuur en waterhuishouding is humus belangrijk. Organische stof die langzaam vrijkomt in de bodem zorgt voor langzaam vrijkomende voeding voor planten en het bodemleven. Dit beïnvloedt gewasopbrengst, de levering van voedingsstoffen (zoals kalium en sporenelementen) en (bodem)biodiversiteit. Humus bestaat voor het grootste deel uit afgestorven materiaal en verder uit levende organismen.
Biologische landbouw leidt tot vermindering van de CO2-emissie
Aan CO2 (koolstofdioxide) uitstoot heeft de landbouw een aandeel van 14%. Een boer die grond heeft (buiten, dus niet megastallen vol dieren) kan CO2 opslaan in zijn grond: door de grond niet te intensief te bewerken, geen kunstmest te gebruiken, resten van planten achter te laten en een gewas te kiezen met veel wortelmassa. Hieraan zit een kostenplaatje. Door een deel van de oogst op het land te laten liggen en geen snelgroeiende kunstmest of chemisch-synthetische pesticiden te gebruiken, heb je minder oogst (=winst). Grond is duur, dus die moet zichzelf terugverdienen met zoveel en zo snel mogelijk resultaat. Biologische en zeker biodynamische boeren zien die winst op de lange termijn, namelijk in een vruchtbare aarde waarin niet alleen zij, maar ook hun volgende generaties nog voedsel kunnen verbouwen. Kiezen meer consumenten voor biologisch en biodynamisch, dan wordt de vraag hoger en willen meer boeren dit aanbieden.
In een theelepel gezonde, vruchtbare aarde zitten zo’n 100 miljoen tot een miljard bacteriën, een paar meter aan schimmels, enkele duizenden eencellige organismen, zoals pantoffeldiertjes en een paar dozijn rondwormen of aaltjes: belangrijke, levende sleutelfiguren wiens grootste vijand kunstmest en chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen zijn.
Biologische landbouw leidt tot een stabieler bodemvoedselweb
Alle kleine beestjes helpen! Beestjes ja. Waarom zou je chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen gebruiken als er schimmels en bacteriën in de grond zijn die op een natuurlijke manier ziekten bij de plant kunnen bestrijden? De biologische en biodynamische boeren weten dat de problemen op de akker terug te voeren zijn op hoe zij voor de bodem zorgen. Daarvoor koesteren zij de triljoenen bacteriën, schimmels en de talloze andere micro-organismen die zich in de bodem bevinden. In het boek ‘Het bodemvoedselweb’ staat precies beschreven wat de rol is van deze belangrijke levende sleutelfiguren, die allen met elkaar verbonden zijn in een soort web: het bodemvoedselweb. De plant stuurt dit web via zijn wortels aan. Hier komen nuttige bacteriën en schimmels op af die weer worden gegeten door onder meer pantoffeldiertjes. Die staan op hun beurt weer op het menu van duizendpoten en andere geleedpotigen. Daar komen bijvoorbeeld weer mollen op af. En al die verschillende levensvormen produceren weer mest (humus), zorgen voor rulle aarde en lucht in de bodem. Chemisch-synthetische chemicaliën en kunstmest hebben een grote schadelijke invloed op het bodemvoedselweb. Als één schakel verdwenen is in het web, heeft dat grote gevolgen voor de rest van de levende sleutelfiguren en dus voor een gezonde bodem.
Ik sta #achterbio
Deze vier punten zijn allemaal met elkaar verbonden. Eén ding is voor mij heel duidelijk: biologisch en biodynamische landbouw zorgen voor de instandhouding van een gezonde, vruchtbare aarde. De basis van deze vier punten. En dus de basis voor een landbouw die de wereld kan voeden. Zeker op langere termijn. Ik sta #achterbio.
Kijk hier voor een inkijk-exemplaar van het boek ‘Het Bodemvoedselweb’. Of schaf ‘m direct aan, € 24,95.
Bron: tijdschrift Agriculture, Ecosystems and Environment.
Beeld: gm_design
Geef een reactie