Een van de vragen aan #bioboerin Annemiek, is waarom hun koeien hoorns hebben: “Een lastige vraag, omdat een antwoord/uitleg hierop weer een nieuwe vraag oproept. Ik hoop met dit blog een inkijkje te geven, dat elke keuze die we maken wel een hele bewuste is. Bij ons op de boerderij zit daar een visie achter.” Lees je mee?
Lees Annemieks vorige blog over rauwe melk uit hun eigen melktap hier.
- Tekst gaat verder onder de afbeelding
Gehoornde stier én koe
Wanneer wij buiten in de tuin zitten, kunnen we soms horen wat voorbijgangers op de fiets tegen elkaar zeggen wanneer ze onze koeien in de wei zien grazen. “Kijk!”, zegt opa tegen zijn kleinkind voor op de fiets. “Een veld vol stieren!” We kijken elkaar dan lachend aan. Want veel mensen weten niet dat ook koeien van nature hoorns hebben. Tenzij het een hoornloos ras is, dan hebben zowel de koeien als de stier geen hoorns.
Mix tussen natuur en kunstmatig
Toch heeft de fietsende opa niet helemaal ongelijk. Als je even de tijd neemt en goed kijkt, zie je ook een passievolle stier in het weiland lopen. Wij hebben een ‘voorjaarsafkalvende veestapel’, wat inhoudt dat we tussen maart en mei een geboortegolf plannen. Een koe is net als de mens 9 maanden drachtig, dus heeft een koe afgekalfd, dan kan die gelijk de wei in om het beste gras te eten. Vanaf juni start de kunstmatige inseminatie. We kiezen voor deze mix van natuurlijk en kunstmatig, omdat je bij een stier die alle koeien dekt, kans hebt op inteelt.
Van kalf tot stier op eigen bedrijf
De volgende vraag die dan oprijst: gaat dat altijd goed zo’n stier in de wei? Het blijft oppassen en als boer moet je het gedrag van de stier goed observeren. Bij ons groeit een stier van jongs af aan op. Wij geven hem een naam en vertroetelen hem. Dit jaar is Robbin geboren. Hij moet op zijn naam reageren en naar ons luisteren. Onze stem moet voldoende zijn om een ‘vertrouwens’band op te bouwen. Daarbij staat vertrouwen tussen aanhalingstekens, want een stier kun je nooit 100% vertrouwen. Je moet altijd op je hoede zijn en zijn gedrag observeren. Zodra een stier ongeveer 2,5 jaar oud is, zie je vaak een gedragsverandering. Hij wordt meer territoriaal en gaat de strijd met ons aan: hij reageert niet meer op zijn naam, gaat niet meer aan de kant voor ons en valt bijvoorbeeld de trekker aan. Dit kan hele gevaarlijke situaties opleveren. Wanneer we dit gedrag zien, moeten we er helaas voor kiezen om afscheid van elkaar te nemen.
Koeien met hoorns, een bewuste keuze
Ik vind het goed dat veel mensen vragen waarom wij de hoorns bij onze koeien laten staan. Wij doen dit niet alleen omdat we het mooi vinden, maar de hoorns horen bij een koe. Het geeft ze een bijzondere uitstraling. Bovendien hebben de hoorns een belangrijke functie bij de vertering van voedsel en ze dienen als mineralenopslag. Ook gebruiken koeien hun hoorns om de hiërarchie in de groep te bepalen. Een kalfje wordt niet met horens geboren. Rond de 2 à 3 maanden ontwikkelen die zich. Vanwege de veiligheid of omdat de stal er niet op is ingericht, worden dan veel kalfjes onthoornd. Het wegbranden gebeurt onder algehele narcose, inclusief lokale verdoving en nadien pijnbestrijding. Koeien met hoorns hebben ruimte nodig, buiten én binnen in de stal. Bij ons staan de koeien vanaf het vroege voorjaar tot laat in het najaar, zodra het kan, dag en nacht in de wei. In de wintermaanden hebben ze een lekker strobed in onze ruime potstal. Zo krijgen ze alle ruimte om lekker koe te zijn, mét hoorns.
‘Koeien met hoorns hebben ruimte nodig, buiten én binnen in de stal. Onze koeien staan vanaf het vroege voorjaar tot laat in het najaar, zodra het kan, dag en nacht in de wei. In de wintermaanden hebben ze een lekker strobed in onze ruime potstal. Zo krijgen ze alle ruimte om lekker koe te zijn, met hoorns’.
Gaat het dan altijd goed met die hoorns?
Nee, het blijft oppassen. Niet alleen voor ons, ook onderling wordt er wel eens een machtsstrijd uitgevoerd. Wanneer we zien dat een koe haar hoorns structureel als wapen gebruikt en tot bloedens toe andere koeien verwondt, dan moeten we helaas de dierenarts inschakelen om de hoorns onder narcose te laten verwijderen. We zien dat de koe dan haar gedrag aanpast en er weer meer rust in de koppel ontstaat.
Als boer zijn we dus altijd aan het observeren en afwegen. Wij kiezen graag voor zo natuurlijk mogelijk, maar veiligheid en dierwelzijn zijn zeker zo belangrijk.
Tot Hoorns!
Annemiek
Bio boerin en jonge moeder Annemiek runt samen met haar man Gerlof de duurzame en diverse biologische boerderij De Haarmeyer in Witharen. Met gehoornde koeien en kippen in de mobiele kippenkar, zorgt ze voor eerlijke en heerlijke biologisch melk, vlees en eieren.
Hier lees je meer over haar bio boerderij.
Geef een reactie