Enige tijd geleden was ik aanwezig bij een interessante persbijeenkomst van de Plastic Soup Foundation (PSF) over plastic in onze wereldzeeën. Inspirerend en ‘eye-openend’… Want grote bedrijven zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor die plastic soep, maar jij hebt er ook een aandeel in. Dat heeft voor een groot deel te maken met de synthetische kleding die je draagt.
Ook interessant: Don’t Overwash: draag zorg voor je kleding én het milieu
Plastic Soep
De plastic soep is volgens de PSF ‘een wereldwijde soep van microplastics’. Dat kun je heel breed zien. Ook de grote stukken plastic, zoals verpakkingsmaterialen, jerrycans etc, die in de wereldzeeën ronddrijven vallen hieronder. Die grotere delen plastic vallen uiteindelijk uiteen in microscopisch kleine. Daarnaast zijn er nanodeeltjes plastic die ronddrijven.
Geen plek op aarde gespaard!
Veel media aandacht gaat in eerste instantie naar de wereldzeeën die last hebben van deze plastic soep. Maar de vervuiling wordt deels aangevoerd door de rivieren en is daar dus ook aanwezig! Een voorbeeld werd gegeven door de Amerikaanse spreker Rachael Miller. Zij deed onderzoek in de rivier de Hudson en vond daar veel synthetische vezels. En als rivieren verontreinigd zijn, is een logisch gevolg dat de meren ook niet meer schoon zijn. Kortom, plastic is inmiddels overal!
Who cares?
Plastic is al zo overvloedig aanwezig in onze wateren, dat flora en fauna er last van krijgen. Plastic werkt als het ware verstikkend. Zelfs plankton (voedsel voor vissen) krijgen de nanodeeltjes plastic binnen. Dat wordt in deze video heel goed getoond:
Het grote probleem is dat al deze kunststoffen langzaam afbreken. Dus zelfs als we nu snel minderen met het lozen van plastics, stapelt het voorlopig alleen maar op.
Wie zijn de vervuilers?
Het probleem is niet zo makkelijk op te lossen. Er zijn zoveel partijen die plastic afval kunnen lozen. Denk aan schepen, de visserij en offshore industrie. Ook aan land zijn er veel partijen die hun aandeel in de plastic soep hebben. De kledingindustrie draagt er ook een ‘groot steentje’ aan bij. Bij de productie van plastics, zoals polyester, zijn vaak onvriendelijke chemicaliën gebruikt die als afval in het water terechtkomen. Ook bacteriën werende middelen die in de kleding worden verwerkt om vieze zweetluchtjes tegen te gaan, belanden in het water. Maar ook jij draagt bij aan de plastic soep. Dan hebben we het over de vezels die loslaten als jij het kledingstuk thuis wast.
Vezelverlies in je wasmachine
Door kleding te wassen draag je dus voor een belangrijk deel bij aan de plastic soep. Dat is de zogenaamde vezelvervuiling. Door de wrijving in de wasmachine laten vezels los die via het spoelwater naar de kanalen, rivieren, meren zeeën en uiteindelijk de oceanen verdwijnen. Het onderzoek in en rondom de rivier de Hudson liet zien dat er net zo goed vervuilende vezels aan het begin van de rivier als stroomafwaarts waren. De conclusie is dan ook dat de deeltjes door de lucht in de natuur terecht komen. Eigenlijk klinkt dat logisch. Kijk maar eens hoeveel vezels er bij het drogen van je kleding in het filter van de wasdroger terecht komen! En een logische volgende denkstap is dat bij het dragen via wrijving ook vezels vrij kunnen komen. De synthetische vezels komen dus niet alleen door het wassen in het water terecht, maar van verschillende kanten!
Industriële processen
De kleding die jij thuis wast, heeft vaak al diverse wassingen gehad bij de productie. Denk aan de gewassen jeans die je koopt. Of bij het verven van kledingstukken, het printen of het versoepelen van stoffen. Allemaal industriële processen die een ander uiterlijk aan textiel moeten geven. Bij jeans denk je misschien dat dit grotendeels katoen is. Dus geen plastic. Maar trends wisselen zich snel af in de kledingindustrie. Daardoor is polyester, polyamide (nylon) en elastaan (spandex/Lycra) opeens veel gebruikt. Bovendien wordt bij de meeste kleding vaak synthetische naaigarens gebruikt. En die lekkere zachte binnenkant van je sweater wordt gemaakt door stalen pennetjes die de vezeltjes wat los te trekken. Iets dat juist niet moet gebeuren wil je plastic in wereldzeeën weren.
Verschillende soorten textiel
Wat moet je dan dragen? Je kunt best synthetische kleding dragen. Zolang dat niet gemaakt is van korte vezeltjes, maar van langere filamenten. Die draad zal niet snel plastic deeltjes loslaten. Kleding van natuurlijke vezels is minder erg. Die laten wel los maar leiden niet tot vergroting van de plastic soep. Het nadeel van deze stoffen is dat ze pesticiden en andere giftige chemicaliën met zich meedragen. Tenzij je organic koopt.
De oplossing?
Tja. Er zijn mooie initiatieven om plastic uit de oceaan te halen. Zoals de The Ocean Cleanup. Maar dat is vooralsnog gericht op de grotere, min of meer drijvende plastic delen. Dat is goed, want die kunnen niet meer uiteenvallen in kleinere microstukjes. Maar het kan ook passief werken. Immers, het plastic wordt opgeruimd, dus waarom zullen we ons druk maken. Doe je niets aan de bron van alle ellende, dan blijft het dweilen met de kraan open.
Op de bijeenkomst werden er voor jou als consument wat oplossingen gegeven:
- Guppy Friend: een zak voor je kleding die de vezels opvangt tijdens het wassen (tot wel 99%, zeggen ze).
- Cora Bal (project van Rachael Miller); een bal met vangarmpjes, geïnspireerd op koraal uit de zee. Koraal vangt in zee voedsel op. Deze bal vangt in je wasmachine losse vezels op.
- De Italiaanse onderzoeker Maurizio Avella deed onderzoek naar het wasproces; hoe zachter (of milder), hoe minder slijtage en dus minder vezelverlies. Dus zacht water, maar ook gebruik van wasverzachter.
Wat is ideaal?
Chris Koeleman van Q&A Qualtity Assistance voor de kledingindustrie, zegt dat eigenlijk overal wel een kanttekening bij te plaatsen is. Vermindering van vezelverlies is best aardig, maar uiteindelijk blijf je toch met het synthetische afval van de kleding zelf zitten. Om minder vezels los te laten zijn ingewikkeldere processen nodig en extra (plastic) materiaal. Bovendien pak je hiermee het vezelverlies door de lucht nog niet aan, zoals bij versleten en ‘gepillde’ kleding gebeurt. Het probleem zal van verschillende kanten moeten komen, maar een goede start is alvast de bewustwording! Het is goed te beginnen bij de bron; de kern van het probleem. Dan kun je pas echt veel bereiken. Spreker Dick Vethaak, professor toxicologie bij het VU in Amsterdam vertelde over de bedreiging van microvezels voor mens en dier. Hij is voorstander van biologisch afbreekbare materialen. Want zolang we synthetische materialen blijven gebruiken, zullen oplossingen marginaal werken.
Recycling: ‘Design for clean waters’
Verminderen van het plasticgebruik is een belangrijke taak voor de mensheid. Via goed verzamelen en recycling houden we al veel uit het milieu weg. Plastics zijn olie-gebaseerd. Wanneer aardolie over enkele decennia steeds schaarser wordt zullen we vanzelf gaan minderen. Tot die tijd is het alle hens aan denk. Zo zijn in de modebranche de nieuwe ‘buz words’ circulair en recycling. Dit houdt in dat er niet alleen iets moois wordt ontworpen, er wordt ook gekeken of je er na gebruik nog iets mee kunt.
Bron facts: Q&A Quality Assistance, kwaliteitsoplossingen voor de kledingbranche
Geef een reactie